
"Café Sonny Boy" aan de Viserskaai nabij het Vissersplein. Het was bij de Oostendenaars gekend als "Bij de Witten van de Kaaie". Kort na de 2e W.O. toen "De Witten" dit volkscafé openhield waar in het begin vooral bootjessjouwers kwamen, was al vlug een café dat door gans Oostende gekend was. Daar werd immers de "Orde van de Kloeffe" gesticht en werd het initiatief genomen voor het inrichten van de jaarlijkse cimateirestoet. De aanblik van deze foto van "Bij de Witten", dat al een kwarteeuw verdwenen is, zal bij velen oude herinneringen oproepen (Omer Vilain)
CAFE SONNY BOY, CAFES, MONTENY FERNAND (WITTEN VAN DE KOAJE) (1912-1991), ORDE VAN DE KLOEFFE (CARNAVAL), VISSERSKAAI
"Hôtel Central" aan het Wapenplein op de hoek van de Louisastraat was café en hotel. In feite waren er twee uitbaters. De Oostendenaars kenden "De Central" als het café waar men gezellig kon zitten. Het begon al met de aperitief tegen de middag. Het had zijn kaarters en vooral zijn biljartakademie. Van daaruit werden verschillende kampioenschappen 3-band georganiseerd. De afbraak in de jaren 70 was het zoveelste verlies voor Oostende (Omer Vilain)
GRAND HOTEL CENTRAL (HOTEL CAFE), CAFES, HOTELS (OUDE), WAPENPLEIN, LOUISASTRAAT, BRABANTSTRAAT
"De Biercoo" op de hoek van de Alfons Pieterslaan en Ieperstraat. Er was waarschijnlijk geen enkel café te Oostende geweest waar de vaten bier zo snel geleegd werden. In het seizoen moest bijna dagelijks een grote vrachtwagen bier gelost worden. Het was de coöperatieve SEO die dit bierlokaal, zoals de beheerders het toen noemden, er hadden laten bouwen. Boven was er de verkoopsafdeling van textielwaren. Na de oorlog verdween het. Met een zekere nostalgie zagen veel Oostendenaars het afbreken. Het was immers het café geweest waar toen men een goede pint aan de goedkoopste prijs kon krijgen (Omer Vilain)
BIERCO (1921) (CAFE), CAFES, ALFONS PIETERSLAAN, IEPERSTRAAT
Het "Hôtel du Parc, dat de meeste Oostendenaars als het bekendste zakencafé van Oostende kennen. Aldaar komen heel wat zakenlui op afspraak. Dit ernstig café met even ernstige kelners gelegen aan het Marie-Joséplein, heeft jarenlang de faam gehad de best gelegen terras van Oostende te bezitten. Bij het eerste zonnetje zat men er immers uit de wind (Omer Vilain)
HOTEL DU PARC (HOTEL CAFE), HOTELS (HEDEN), MARIE-JOSEPLEIN, CAFES
Het "Tramhuis" nabij Petit-Paris langs de Nieuwpoortsesteenweg was een mooie verwezenlijking van toen het Tramsyndicaat nog een der sterkste vakbonden was. De vennootschap die de aandelen voor hun leden hield, bouwde een café met feestzaal. Daarbij hoorde natuurlijk ook een hotel voor hun binnenlandse vakbondgenoten. Gebouwd rond 1930 was het in die jaren een succesvolle zaak, doch het zou geen 10 jaar duren. Na de oorlog werd het gebouw aan een meubelzaak verkocht (Omer Vilain)
TRAMHUIS (CAFE HOTEL), CAFES, NIEUWPOORTSESTEENWEG
De "Longchamp" op de wijk Boxegem te Mariakerke is gelegen in de nabijheid van de trainingspiste van de paardekoers. In de oop der jaren zijn er vooral 's zomers duizenden trainers, jockey's, staljongens en al dezen die hoopten er de naam van de goede winnaar te horen er over de vloer gekomen. De "Longchamp" is nog steeds aan het begrip verbonden met al wat te Oostende de paardenkoersen betreft (Omer Vilain)
LONGCHAMP (CAFE), CAFES, WIJKEN EN STRATEN ; MARIAKERKE
"Ons 8-urenhuis" gelegen in de Langestraat was een reuzecafé met hotel, feestzaal waar talrijke bals doorgingen, biljarts, enz. Het was gebouwd geworden in de gulden jaren van het opkomend sociaal toerisme en het café waar bedienden en arbeiders, vooral uit de transportdiensten elkaar vonden. Nu wacht dit leegstaand pand reeds jaren op afbraak. "Het 8-Urenhuis" werd het slachtoffer van het feit dat het begrip groot volkscafé niet meer van deze tijd is (Omer Vilain)
ONS ACHTURENHUIS (CAFÉ DANCING RESTAURANT), CAFES, LANGESTRAAT
Gans Mariakerke kende op de hoek van de Nieuwpoortsesteenweg en de Aartshertogstraat het "Hôtel du Coq d'Or". Doch weerom was het de naam van de uitbater die elkeen zich het best zal herinneren. "Bij Tjene Week" klonk elkeen familiair in de oren. Tevens was het een lokaal waar veel supporters van ASO hun lief en leed in verband met het voetbalgebeuren kwamen verdrinken (Omer Vilain)
HOTEL COQ D'OR (CAFE), CAFES, NIEUWPOORTSESTEENWEG, AARTSHERTOGSTRAAT, WEEK EUGÈNE (CAFEHOUDER)
"Brasserie Flamande" (hoek Adolf Buylstraat en Christinastraat) was vooral tussen de 2 Wereldoorlogen een druk bezocht café. Weinig Oostendenaars kenden het onder deze naam, doch wel dank zij de mooi-besnorde uitbaatster als "bij Madame Moustache". Het gebouw staat er nog in deze toestand, doch het is geen café meer (Omer Vilain)
BRASSERIE FLAMANDE (CAFE), CAFES, MADAME MOUSTACHE (AMANDA REYNAERT) (CAFEHOUDSTER VOLKSFIGUUR), ADOLF BUYLSTRAAT, CHRISTINASTRAAT
"Au Chatelet" (hoek Nieuwpoortsesteenweg en Koninginnelaan) is een der zeldzame gevallen waar een oud café met zijn mooie inboedel gespaard is gebleven. Jarenlang hebben verschillende Oostendse verenigingen (destijds ook "De Plate") er geregeld hun bestuursvergaderingen gehouden. Let op het mooie Cupido-beeldje dat de zijgevel sierde (Omer Vilain)
LE CHATELET (CAFÉ), CAFES, NIEUWPOORTSESTEENWEG, KONINGINNELAAN
Formaat : 14 x 9 cm. - Nels. - VILLA GILBERTEN BETTY, 346-348 Rue des Dunes-Duinentraat / Bredene s/mer-a/zee
POSTKAARTEN NELS, VILLA'S (BREDENE), VILLA GILBERT (BREDENE), VILLA BETTY (BREDENE) , DUINENSTRAAT (BREDENE)
"Hôtel de l'Espérance" (Ernest Feysplein) was tot voor enkele jaren nog in uitbating. Met de afschaffing van het oud station betekende dat voor dit hotel, dat tevens een gekend café met terras had, een langzame dood, evenals de andere herbergen en hotels die in dezelfde rij stonden. Thans wordt er nog geregeld over deze mooie gevelreeks gedebateerd. Bewaren en restaureren of afbreken is de vraag die geregeld terugkomt (Omer Vilain)
HOTEL DE l'ESPERANCE, HOTELS (OUDE), ERNEST FEYSPLEIN, OESTERBANKSTRAAT
"Au Chateau d'Espagne" (Kapucijnenstraat) gevestigd in een der kleinste huisjes van Oostende, kan bogen dat het met zijn trapgevel het zeker een der meest gefotografeerde café's van Oostende is. Hoe rustig de straat destijds was kan men zien aan het feit dat er mogelijkheid voor een terras was (Omer Vilain)
Libin Euphrosina Maria geboren te Oostende op 10/02/1902 te Oostende en overleden te Bredene op 06/03/1968. Gehuwd op 21-jarige leeftijd op 27/05/1923 te Oostende met Petrus Franciscus Simoens, 22 jaar oud, plafoneerder geboren te Oostende op 07/09/1900 en overleden op 06/03/1949 te Oostende op 48-jarige leeftijd (Marcel Calcoen)
AU CHATEAU D'ESPAGNE (CAFE), CAFES, KAPUCIJNENSTRAAT, LIBIN EUPHROSINA MARIA (1902-1968) (CAFEHOUDSTER), SIMOENS PETRUS FRANCISCUS (1900-1949) (PLAFONEERDER)
Formaat : 10,5 x 14,5 cm. - MILITAIR INSTITUUT VOOR ZEELUCHT KUUR / INSTITUT MILITAIRE DE CURE MARINE. Kantien. - Cantine
POSTKAARTEN NELS, MILITAIR HOSPITAAL, KUUROORDEN, INTERIEURS
Formaat : 10,5 x 14,5 cm. - MILITAIR INSTITUUT VOOR ZEELUCHT KUUR / INSTITUT MILITAIRE DE CURE MARINE. Informatiezaal. - Salle d'information
POSTKAARTEN NELS, MILITAIR HOSPITAAL, KUUROORDEN, INTERIEURS
Kalender geschonken aan de leden van de Oostendse Heemkundige Kring "De Plate", vzw door "Grafisch Bedrijf Lammaing" (Sneldruk-Center-Oostende). Samengesteld door Omer Vilain. - De illustraties bij de kalender worden afzonderlijk beschreven. Klik op het inventarisnummer.
Thema : Oude Oostendse herbergen
Illustratie : ROYAL NORD (Wapenplein : Het typisch burgercafé waar de vereniging "Cercle Coecilia" gesticht werd en er jarenlang haar lokaal had. De eerste bals van "Le Rat Mort" grepen daar plaats. De "Royal Nord" was gelegen tussen James Ensor's stamcafé "The Falstaff" en het "Hotel Damier". Het verdween in de jaren '60 (Omer Vilain)
HEEMKUNDIGE KRING DE PLATE ; KALENDERS, ROYAL NORD (CAFÉ), WAPENPLEIN, CAFES, KONINKLIJKE CERCLE COECILIA (SOCIO-CULTURELE VERENIGING)
Formaat : 10,5 x 14,5 cm. - MILITAIR INSTITUUT VOOR ZEELUCHT KUUR / INSTITUT MILITAIRE DE CURE MARINE. Wintertuin. - Le jardin d'hiver
POSTKAARTEN NELS, MILITAIR HOSPITAAL, KUUROORDEN
Formaat : 14,5 x 10,5 cm. - MILITAIR INSTITUUT VOOR ZEELUCHT KUUR / INSTITUT MILITAIRE DE CURE MARINE. De tuin. - Le jardin
POSTKAARTEN NELS, MILITAIR HOSPITAAL, KUUROORDEN
Wie naar de kust kwam moest toch eens een storm meegemaakt hebben. Dat het wonderbare schouwspel van opspringende golven op de zeedijk een énig zicht was, bewijzen de talrijke prentkaarten die men over de stormen aan de kust maakte. Het was immers zo dat noch Brugge, noch Gent, noch Brussel prentkaarten konden aanbieden waar een storm op te zien was. Ook daarom blijft de kust, het strand en al de folklore die er aan verbonden is, een énige belevenis (Omer Vilain)
STORMEN, ZEEDIJK
De eerste en de laatste zonnekloppers waren steeds te vinden op de dijkglooiing nabij Petit Nice aan het Kursaal. Beschut tegen de noorderwind genieten de zonnebaders van deze uitzonderlijke plaats. Om aan te duiden dat het in het voorseizoen reeds een mooie zonnige dag was, vertelt men te Oostende dat "ze al lagen te zonnebaden aan Petit Nice" (Omer Vilain)
STRANDRECREATIE, PETIT NICE, GROOT STRAND
Formaat : 9 x 14 cm. - Nels. - H. Hart Kliniek, Oostende. Grote operatiezaal.
POSTKAARTEN NELS, HEILIG HARTZIEKENHUIS, ZIEKENHUIZEN, ZWARTZUSTERS VAN BETHEL (ZWARTE NONNEN) (KLOOSTERORDE), INTERIEURS, FRERE-ORBANSTRAAT
Een andere verdwenen figuur was de badcontroleur, aan wie iedere volwassene (tussen 1935 en 196?) moest betalen om in zee te baden !. Men kan zich best voorstellen hoe moeilijk die mensen het hadden om "zwartbaders", eenmaal in het water, er terug uit te halen, wetend dat ze in hun badpak toch geen geld bij zich hadden. Een van de laatste foto's van die controleurs (Omer Vilain)
STRANDRECREATIE, BAD EN STRAND ; PERSONEEL, TOERISME ; BADEN, GROOT STRAND, CASINO-KURSAAL (1953)
Aan de dijktrappen speelden de kinderen graag. De leuning bood kans om te klimmen, te buitelen en in het zand te duiken. Als kind speelde men afwisselend aan een trap, op het droog zand, op het nat zand ('t hard zand), in een kil of op een golfbreker (Omer Vilain)
STRANDRECREATIE, GROOT STRAND
Formaat : 9 x 14 cm. - Nels. - H. Hart Kliniek, Oostende. Zaal X-stralen.
POSTKAARTEN NELS, HEILIG HARTZIEKENHUIS, ZIEKENHUIZEN, ZWARTZUSTERS VAN BETHEL (ZWARTE NONNEN) (KLOOSTERORDE), INTERIEURS, FRERE-ORBANSTRAAT
Voor de jeugd was tot voor enkele jaren de wedstrijd voor fortenbouw een drukgevolgd evenement. Groepjes van 6 maakten een fort in een gecontroleerde tijd. Een paal met een nummer stond midden het fort. Het was zo berekend dat de vloed vlug zou opkomen. Degenen wier paal het langst tegen de aanrollende golfslagen bleef staan waren de winnaars (Omer Vilain)
STRANDRECREATIE, ZANDKASTELEN, GROOT STRAND
Bij het pootjesbaden langs de vloedlijn ontmoette men dikwijs eenzamen met hun schoenen met samengebonden veters over de schouder geworpen. Ze keken, slenterden en spraken bijna met niemand (Omer Vilain)
STRANDRECREATIE, POOTJEBADEN
Het seizoen aan de kust heeft steeds kleine beroepen aangetrokken zoals dagbladventers, leurders met chocolade-ijs, gelegenheidsfotografen of zoals hier een straatzanger op het strand. De Italiaanse troubadour was vooral bekend op onze kust tussen 1920 en 1935 (Omer Vilain)
STRANDRECREATIE
Bij de organisatie van de badendienst kwam er heel wat kijken. Er kwamen immers bijna 400 badkarren op het Oostends strand. Hierboven ziet men de redder, de voerman, een ontvanger en een inspecteur van de badendienst (Zichtje genomen op het Klein Strand) (Omer Vilain)
BAD EN STRAND, BAD EN STRAND ; PERSONEEL, KLEIN STRAND, PAARDEN, BADKARREN, STRANDRECREATIE
Ezeltjes en pony's verhuren behoorde tot de kleine strandberoepen. Een ritje op de rug van een ezeltje was dan ook een hele gebeurtenis. Nu rijdt men met go-carts op de dijk zelf (Omer Vilain)
STRANDRECREATIE, EZELS, GROOT STRAND
In het begin van de aanleg van de grote golfbrekers kwamen de eerste ééndagstoeristen zich aldaar gaarne verpozen om zee en baders te bekijken. Strandstoelen bestonden er nog niet. Rappe Oostendenaars verhuurden hun keukenstoelen. Het zichtje vermeldt Midddelkerke, doch meer dan waarschijnlijk is het een Oostendse golfbreker (Omer Vilain)
STRANDRECREATIE, GOLFBREKERS
Een typisch strandspel uit Engeland overgewaaid was het croquetspel. Meestal gespeeld door kinderen van de begoede burgerij. Poortjes en paaltjes gaven de weg aan lagnswaar de houten bal met een houten klophamer moest geslagen worden (Omer Vilain)
STRANDRECREATIE, SPELEN ; CROQUET, GROOT STRAND, STRANDSPELEN
Een van de grootste kindergenoegens was met een klein visnet garnaaltjes en andere kleine visjes te vangen in de grote killen (wij zeggen "kellen") die er toen nog waren. Met de aanleg van de grote golfbrekers zijn die verdwenen. Hier zicht nabij het Oud Koninklijk Chalet (Omer Vilain)
STRANDRECREATIE, POOTJEBADEN, GROOT STRAND, KONINKLIJK CHALET, KELLEN (KILLEN)
Het bekende pleintje (eerder kruispunt) van Oostende, "Petit-Paris" genaamd naar een oude afspanning die er meer dan 150 jaar gelegen stond. Men ziet dat er nog ongebouwde grond langs de Torhoutsesteenweg was. Let ook op de bomen tussen Petit-Paris en het Leopold I-plein en ook op de prachtige gaslantaren (circa 1900)(Omer Vilain)
PETIT PARIS (KRUISPUNT), TORHOUTSESTEENWEG, LANTAARNS, STRAATVERLICHTING

Een pleintje in aanleg met nog maar enkele villa's. Thans het "Bauwensplein" in de nieuwe Koerswijk (circa 1930). In de verte ziet men reeds het café "Longchamp" (Omer Vilain)
WIJKEN EN STRATEN ; MARIAKERKE, BAUWENSPLEIN, WIJKEN EN STRATEN ; NIEUWE KOERSWIJK, LONGCHAMP (CAFE)

"De Platse" zoals men het nog steeds noemt, is het centrum van Zandvoorde. In de tijd dat Zandvoorde nog een rustige landelijke gemeente was. Men ziet hoe rustig alles er was, geen fabriek, geen autostrade, enkel maar "buitenmensen" die gelukkig waren ver van de stad te wonen (circa 1905) (Omer Vilain)
WIJKEN EN STRATEN ; ZANDVOORDE

Het plein met tennisvelden aan de Distellaan te Mariakerke. De aanleg van Mariakerke-bad was nog maar goed begonnen (circa 1935) (Omer Vilain)
DISTELLAAN, WIJKEN EN STRATEN ; MARIAKERKE, SPORT ; TENNIS, OSWHERLU (TENNIS)

Het Prinses Clementinaplein voor de Eerste Wereldoorlog. Prachtige herenhuizen sierden de omgeving van dit plein. Men ziet langs de Koninginnelaan de tramsporen die een tijdje de verbinding deden naar het Bosje (circa 1910) (Omer Vilain)
PRINSES CLEMENTINAPLEIN, KONINGINNELAAN, TRAMSPOREN

Het Sint-Petrus en Paulusplein met het Station in de achtergrond. Men ziet ook nog het oorlogsmonument van de Oostendse gesneuvelden uit de oorlog 1914-1918 (1930) (Omer Vilain)
SINT PETRUS EN PAULUSPLEIN, OORLOGSMONUMENTEN, ZEESTATION, SPOORWEGEN ; STATIONS, BLOEMENPERKEN

De Groentemarkt op een drukke marktdag. In de achtergrond ziet men nog juist de spits van de beiaardtoren van het Stadhuis (circa 1905) (Omer Vilain)
GROENTEMARKT, MARKTEN

Het plein voor het Vredegerecht (gebouwd tussen 1938 en 1940). Na de oorlog kreeg het de naam van Canadaplein, ter ere van de Canadezen die op 8 september 1944 onze stad bevrijdden. Later werd een baan doorheen het Canadaplein en het Leopoldpark getrokken (foto circa 1948 (Omer Vilain)
GERECHTSHOF, CANADAPLEIN

De Vismarkt gelegen tussen de Bonenstraat en de Kadzandstraat. Vissersvrouwen en kinderen poseren nabij de vistafels. Eén enkele man daartussen : de orgeldraaier van danszaal 't Keuntje, gekend onder de naam van Sara van Swansels (circa 1900) (Omer Vilain)
VISMARKT (OUDE), MARKTEN, BONENSTRAAT, KADZANDSTRAAT, PIETERS EDOUARD (SWANSELS) (DANSZAALUITBATER), VISSERSVROUWEN

Formaat : 9 x 14 cm. - Nels. - H. Hart Kliniek, Oostende. Keuken met elektrische verwarming.
POSTKAARTEN NELS, HEILIG HARTZIEKENHUIS, ZIEKENHUIZEN, ZWARTZUSTERS VAN BETHEL (ZWARTE NONNEN) (KLOOSTERORDE), FRERE-ORBANSTRAAT
Formaat : 9 x 14 cm. - Nels. - H. Hart Kliniek, Oostende. Kloosterrefter.
POSTKAARTEN NELS, HEILIG HARTZIEKENHUIS, INTERIEURS, ZIEKENHUIZEN, RELIGIEUZE VOORWERPEN, ZWARTZUSTERS VAN BETHEL (ZWARTE NONNEN) (KLOOSTERORDE), FRERE-ORBANSTRAAT
Formaat : 9 x 14 cm. - Nels. - H. Hart Kliniek, Oostende. Hall van de Kloosterrefter.
POSTKAARTEN NELS, HEILIG HARTZIEKENHUIS, UURWERKEN, ZIEKENHUIZEN, INTERIEURS, ZWARTZUSTERS VAN BETHEL (ZWARTE NONNEN) (KLOOSTERORDE), FRERE-ORBANSTRAAT
Formaat : 9 x 14 cm. - Nels. - H. Hart Kliniek, Oostende. Hovingen.
POSTKAARTEN NELS, HEILIG HARTZIEKENHUIS, ZIEKENHUIZEN, FRERE-ORBANSTRAAT, ZWARTZUSTERS VAN BETHEL (ZWARTE NONNEN) (KLOOSTERORDE)
Formaat : 9 x 14 cm. - Nels. - H. Hart Kliniek, Oostende. Hall.
POSTKAARTEN NELS, HEILIG HARTZIEKENHUIS, ZIEKENHUIZEN, FRERE-ORBANSTRAAT, ZWARTZUSTERS VAN BETHEL (ZWARTE NONNEN) (KLOOSTERORDE)
Formaat : 9 x 14 cm. - Nels. - H. Hart Kliniek, Oostende. Zicht uit den hof.
POSTKAARTEN NELS, HEILIG HARTZIEKENHUIS, ZIEKENHUIZEN, FRERE-ORBANSTRAAT, ZWARTZUSTERS VAN BETHEL (ZWARTE NONNEN) (KLOOSTERORDE)
Het pleintje tussen de Van Iseghemlaan en de Langestraat (thans Monacoplein). Toen stationeerden er reeds enkele auto's, maar talrijker waren nog de koetsiers met hun prachtige wagens (circa 1910) (Omer Vilain)
VAN ISEGHEMLAAN, LANGESTRAAT, TAXI'S, PAARDENKOETSEN, KOETSIERS, MAXIM'S GRILL ROOM (RESTAURANT), PAARDEN

Het Van der Sweepplein (thans Ernest Feysplein) met het station dat buiten gebruik in 1946, in 1956 afgebroken werd. Rechts ziet men de spoorverbinding van het station naar het Kaaistation. Links een zicht op de Stationsstraat (thans Perronstraat). Dat er geen groot verkeer was ziet men aan de mogelijkheid die er was een muziekkiosk en bloemenperk in het midden van het plein te hebben (Omer Vilain)
Stationsstraat werd in 1970 gewijzigd in Perronstraat
VANDERSWEEPPLAATS, OUD STATION (VANDERSWEEPPLAATS ERNEST FEYSPLEIN), WIJKEN EN STRATEN ; HAZEGRAS, KIOSK (VANDERSWEEPPLAATS), KIOSKEN, SPOORWEGEN ; STATIONS, STATIONSSTRAAT (HAZEGRAS)

Het Wapenplein of de "Grote Markt" rijkelijk bevlagd en versierd. Waarschijnlijk ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van België in 1905 (Omer Vilain)
WAPENPLEIN

Kalender geschonken aan de leden van de Oostendse Heemkundige Kring "De Plate", vzw door "Grafisch Bedrijf Lammaing" (Sneldruk-Center-Oostende). Samengesteld door Omer Vilain. - De illustraties bij de kalender worden afzonderlijk beschreven. Klik op het inventarisnummer.
Thema : Oostendse strandfolklore
Illustratie : Rond de eeuwwisseling brachten "pleziertreinen" massa's ééndagstoeristen naar Oostende. Opgedirkt in hun mooiste zondagse kleren stonden ze op het strand naar de mooie baadsters en baders te kijken. Dat alleen was het reisje waard (Omer Vilain)
HEEMKUNDIGE KRING DE PLATE ; KALENDERS, STRANDRECREATIE, TOERISME ; ALGEMEEN
De Torhoutsesteenweg, toen het nog een laan met bomen was, gezien in de richting van het Leopold I-plein. De garage rechts is waar nu de Permeke-galerij gebouwd werd (Omer Vilain)
TORHOUTSESTEENWEG, AUTO GARAGE DU LITTORAL, VERVOER ; GARAGES

Het Prinses Clementinaplein met luxe-villa's. Rechts is het kruispunt Petit-Paris (Omer Vilain)
PRINSES CLEMENTINAPLEIN

Een zichtje dat men weinig ontmoet. Eigenlijk een straat die niet erg gewijzigd is de Godshuizenstraat (thans Edith Cavellstraat). Waarschijnlijk genomen na de inwijding van de Sint-Jozefskerk (Omer Vilain)
In 1926 gewijzigd in Edith Cavellstraat
GODSHUIZENSTRAAT, EDITH CAVELLSTRAAT, SINT-JOZEFSKERK (PAROCHIEKERK), KERKELIJKE GEBOUWEN

De Rogierlaan met enkele prachtige herenhuizen van op het einde van de vorige eeuw. De eerste stadstram reed toen door de Rogierlaan (Omer Vilain)
ROGIERLAAN, SINT-JOZEFSKERK (PAROCHIEKERK), KERKELIJKE GEBOUWEN, LANTAARNS, STRAATVERLICHTING

De Smet de Naeyerlaan, met het Hazegraskerkje en de reeds verhoogde straatberm naar de nieuwe brug (Omer Vilain)
GRAAF DE SMET DE NAEYERLAAN, ONZE LIEVE VROUW ONBEVLEKT ONTVANGENKERK (HAZEGRAS), KERKELIJKE GEBOUWEN, WIJKEN EN STRATEN ; HAZEGRAS

De Keizerskaai (nu Vindictivekaai) (sic), gezien vanaf de Christinastraat. Men ziet het oud Collegegebouw en de eerste gasfabriek (met schouw) van Oostende, daterend van 1844. Nu is daar het Canadaplein en het Gerechtshof te zien (Omer Vilain)
Vindictivekaai = Vindictivelaan
KEIZERSKAAI, GASFABRIEKEN, TWEEDE HANDELSDOK

De Vleesmarkt op het Oud Mijnplein. Een 60-tal slagers kwamen er op de marktdagen in verkoopstalletjes hun vleeswaren verkopen. In het torentje luidde het klokje het begin en het einde van de markt (Omer Vilain)
VLEESMARKT, MIJNPLEIN

De Louisastraat gezien in de richting van het Wapenplein. De Beiaardtoren van het stadhuis herkent men duidelijk (Omer Vilain)
LOUISASTRAAT

De Weststraat (thans Adolf Buylstraat) gezien in de richting van het Wapenplein. In 1900 reeds een drukke winkelstraat (Omer Vilain)
WESTSTRAAT

De Groentemarkt. Boeren kwamen van Diksmuide, Koekelare en andere dorpen om hun groente, boter en eieren te verkopen. Het was iedere donderdag een lange sliert van huifkarren die langs de Torhoutsesteenweg naar Oostende reden (Omer Vilain)
GROENTEMARKT, MARKTEN

De Kapellestraat gezien van nabij de Jozef II-straat. Het was toen al een wandelstraat, evenwel zonder veel winkels (Omer Vilain)
KAPELLESTRAAT

Het Wapenplein met zicht op de Weststraat (nu Adolf Buylstraat). Enkel het huisje links staat er heden nog (Omer Vilain)
WAPENPLEIN, WESTSTRAAT

Kalender geschonken aan de leden van de Oostendse Heemkundige Kring "De Plate", vzw door "Grafisch Bedrijf Lammaing" (Sneldruk-Center-Oostende). Samengesteld door Omer Vilain. - De illustraties bij de kalender worden afzonderlijk beschreven. Klik op het inventarisnummer.
Thema : Oostende 1900 - 1910
Illustratie : De Vismarkt gelegen tussen de Bonenstraat en de Kadzandstraat. Op de voorgrond de orgeldraaier (man met snor) van de danszaal "Het Keuntje". Rechts tegen de muur een klein kapelletje, dat nu in het Heemkundig Museum van "De Plate" is ondergebracht (Omer Vilain)
Het kapelletje wordt niet meer tentoongesteld in het Stadsmuseum. Het wordt door de Heemkundige Kring "De Plate" bewaard in het erfgoeddepot in het oud stadhuis van Stene op de Conterdam
HEEMKUNDIGE KRING DE PLATE ; KALENDERS, VISMARKT (OUDE), BONENSTRAAT, KADZANDSTRAAT, HEEMKUNDIGE KRING DE PLATE ; BEZIT, PIETERS EDOUARD (SWANSELS) (DANSZAALUITBATER), MARKTEN, VISSERSVROUWEN
De Koninklijke Schouwburg gebouwd tussen 1898 en 1904 (architect Alban Chambon). Werd in 1965 afgebroken om er het Europacentrum te bouwen. Het is de meest jammerlijke afbraak van onze stad geworden (Omer Vilain)
KONINKLIJKE SCHOUWBURG (VAN ISEGHEMLAAN), CHAMBON ALBAN (1847-1928) (ARCHITECT), VAN ISEHGEMLAAN, VLAANDERENSTRAAT

Het "Ijzerpanorama" werd in 1924 gebouwd volgens de plannen van architect E. Brenta. Gelegen aan de Vindictivelaan nabij het 3de Handelsdok, waar nu het Stadhuis staat, bevatte dit rondvormig gebouw het reuzenschilderij van 115 m. lengte en bijna 15 m. hoog van Alfred Bastien dat de Ijzerslag van 1914-18 voorstelde. Het werd in 1954 afgebroken (Omer Vilain)
PANORAMA VAN DEN IJZER (GEBOUW), BASTIEN ALFRED (1873-1955) (KUNSTSCHILDER), DERDE HANDELSDOK

De Vismijn aan de Visserskaai gelegen werd in 1877 gebouwd. Wegens zijn cirkelvormige constructie in de volksmond "De Cierk" genoemd. Toen de nieuwe vissershaven met nieuwe vismijn aan de overzijde van de haven in 1934 in gebruik werd genomen, bleef het gebouw er nog tot in 1937 staan (Omer Vilain)
OUDE VISMIJN (DE CIRK) ; ALGEMEEN, VISSERSKAAI

De Sint-Jozefskerk van Molendorp (Sas-Slijkens), gebouwd tussen 1868 en 1874. Uit verkeersredenen werd de kerk in 1954 afgebroken (Omer Vilain)
SINT JOZEFSKERK (MOLENDORP)(BREDENE), KERKELIJKE GEBOUWEN ; BREDENE

De Trinkhall, oorspronkelijk een schuilplaats voor wandelaars in het Leopoldpark met een tea-room-gebouw, op het einde van de vorige eeuw gebouwd. Werd in 1907 als badgebouw gebruikt, vermits er gebruik gemaakt werd van de artesische put die in het park geboord was geworden. Afgebroken in 1958 (Omer Vilain)
TRINKHALL, PARKEN ; LEOPOLDPARK, BRONWATER

Het Fort Wellington. Begin van de bouwwerken hadden plaats onder Napoleon en werden beëindigd door toedoen van Wellington. Deed sinds 1883 dienst als imposante toegang tot het Hippodroom Wellington. Werd jammerlijk na de Tweede Wereldoorlog wegens te grote beschadigingen afgebroken (Omer Vilain)
FORT WELLINGTON, WELLINGTONRENBAAN

Het Museum Stracké. Een privé-natuurhistorisch museum in de duinen tussen Mariakerke en Raversijde in 1897 gebouwd. In de Eerste Wereldoorlog afgebroken (Omer Vilain)
MUSEUM STRACKÉ (NATUUR-HISTORISCH), ZEEDIJK (MARIAKERKE), MUSEA, STRACKÉ AUGUST (1846-1935) (HOTELIER)

Het Koninklijk Chalet in opdracht van Koning Leopold II tussen 1874 en 1876 in de toenmalige duinen tussen de Parijsstraat en de Koninginnelaan aan de Zeedijk gebouwd. Na de Tweede Wereldoorlog wegens de bouwvallige toestand afgebroken (Omer Vilain)
KONINKLIJK CHALET, ZEEDIJK, GROOT STRAND

Het postgebouw met prachtige gevel vol beeldhouwwerk, ingehuldigd in 1905 en vernield in 1944, (architect) Charles De Wulf) (Omer Vilain)
POST ; GEBOUWEN ; 1906, DE WULF CHARLES (1865-1904) (ARCHITECT), HENDRIK SERRUYSLAAN

Het station aan het 2de Handelsdok. Gebouwd in Engels gothische stijl in 1882 (architect Felix Laureys). Buiten gebruik als station in 1946 en afgebroken in 1956 (Omer Vilain)
SPOORWEGEN ; STATIONS, LAUREYS FELIX (1820-1897) (ARCHITECT), OUD STATION (VANDERSWEEPPLAATS ERNEST FEYSPLEIN)

Het Kursaal. Pracht en praal uit Oostende van de 19e eeuw. Gebouwd in 1875 (architect Naert), verbouwd tussen 1899 en 1907 door architect Alban Chambon. Door de Duitsers in 1944 afgebroken om plaats te maken voor een reuzebunker (Omer Vilain)
CASINO-KURSAAL (1899-1907-1943), CHAMBON ALBAN (1847-1928) (ARCHITECT), ZEEDIJK

Het Stadhuis van Oostende op het Wapenplein gebouwd in 1711 (architect Jan Vrijeels). Er gebeurden verbouwingen in 1895. Uit dat jaar dateerde de mooie bakstenen toren. Vernield door brandbommen in mei 1940 (Omer Vilain)
STADHUIS ; WAPENPLEIN, WAPENPLEIN, KIOSK (WAPENPLEIN), KIOSKEN

Kalender geschonken aan de leden van de Oostendse Heemkundige Kring "De Plate", vzw door "Grafisch Bedrijf Lammaing" (Sneldruk-Center-Oostende). Samengesteld door Omer Vilain. - De illustraties bij de kalender worden afzonderlijk beschreven. Klik op het inventarisnummer.
Thema : Oostende en zijn verdwenen gebouwen
Illustratie : De eerste vuurtoren van Oostende gebouwd in 1771 en vernield in 1943 deed dienst als lichttoren tot 1859 en werd toen nog enkel als seintoren voor de getijen gebruikt. Vandaar de Oostendse benaming "De Vlaggestok". Thans staat daar het Nationaal Monument van de Zeelieden (Omer Vilain)
HEEMKUNDIGE KRING DE PLATE ; KALENDERS, EERSTE VUURTOREN (DE VLAGGESTOK), VUURTORENS, HAVEN ; BEBAKENING
Nog een beeld dat verhuisde. Aanvankelijk stond "De Zee" (want dat is haar juiste naam) boven een luifel van het Kursaal, aan de Oosthelling. Vlug noemden de Oostendenaars haar "Dikke Mathille". Ze kreeg een betere plaats omgeven door fonteintjes aan de ingang van het Leopoldpark. Het beeld is van Georges Grard en dateert van 1954. Het is ongetwijfeld Oostende's beroemdste beeld (Omer Vilain)
DIKKE MATHILLE OF DE ZEE (BEELDHOUWWERK), GRARD GEORGE (1901-1984) (BEELDHOUWER), BEELDHOUWERKEN, CASINO-KURSAAL (1953) ; SCULPTUREN

Op de plaats waar vroeger de eerste Oostendse Vuurtoren (Vlaggestok genoemd) stond, werd in 1954 het Nationaal Monument der Zeelieden onthuld. Men ziet boven de zuil de onversaagde zeeman in zee kijken terwijl beneden de rouwende zeeman, zijn op zee gebleven makkers gedenkt. Het beeld is van Willy Kreitz (Omer Vilain)
NATIONAAL MONUMENT VOOR DE ZEELIEDEN, MONUMENTEN, KREITZ WILLY (1903-1982) (BEELDHOUWER), ZEEHELDENPLEIN

De Koninklijke Galerijen zijn één monument met een lengte van 365 m. De ontwerper was de beroemde Franse architect Charles Girault. Ze dateren van 1906. Later (1916-17 werden enkele leeuwen door de beeldhouwers Prosper Baeys en A. Petit (sic) bijgeplaatst. Hierboven twee reeds verplaatste leeuwen nabij het Thermenhotel, dat in 1933 gebouwd werd (Omer Vilain)
A. Petit = Georges Petit. zie Norbert Hostyn
KONINKLIJKE GAANDERIJEN, KONINKLIJKE GAANDERIJEN ; LEEUWEN, LEEUWEN (BEELDHOUWWERK), GIRAULT CHARLES (1851-1932) (ARCHITECT), BAEYS PROSPER (1874-1928) (BEELDHOUWER), PETIT GEORGES (1879-1958) (BEELDHOUWER), THERMAE PALACE HOTEL

Dat Koning Leopold II te Oostende een standbeeld kreeg zal niemand verwonderen. Hij verbleef veel te Oostende en speelde er zelfs de urbanist. Het beeld stelt de koning voor te paard. Rechts ziet men de hulde van de Oostendse vissersbevolking, links de dank van de Congolezen die de koning eren om hen bevrijd te hebben van de slavernij onder de Arabieren. Het standbeeld dateert van 1931 en is van Alfred Courtens (Omer Vilain)
LEOPOLD II MONUMENT, MONUMENTEN, COURTENS ALFRED (1889-1967) (BEELDHOUWER)

Nabij de Demeysluis ziet men het memoriaal van het heldenschip "Vindictive" dat in de nacht van 10 mei 1918 door te zinken de haven van Oostende voor Duitse duikboten blokkeerde. De boeg van de "Vindictive" en de masten van de twee andere heldenschepen herinneren eveneens aan de Raid op Zeebrugge in de nacht van 23 april 1918 (Omer Vilain)
MEMORIAAL HMS VINDICTIVE, OORLOGSMONUMENTEN, DEMEYSLUIS

Het borstbeeld van de grote kunstschilder James Ensor (1860-1949). Het is van de hand van de beeldhouwer Edmond de Valériola. Het werd in 1930 in het parkje van het Kursaal onthuld. Bij de afbraak van het Kursaal werd het gered en kreeg na de oorlog een plaats in het Leopoldpark (Omer Vilain)
ENSOR JAMES ; MONUMENT, DE VALERIOLA EDMOND (BEELDHOUWER), CASINO-KURSAAL (1899-1907-1943), MONUMENTEN

Het monument van het 3de en 23ste Linieregiment nabij de kazerne. Het herinnert aan de gesneuvelden van 1914/18 van de twee Oostendse Linieregimenten. Het is van de beeldhouwer Marcel Rau en dateert van 1913 (Omer Vilain)
MONUMENT VOOR DE GESNEUVELDEN VAN HET 3DE 23STE 33STE EN 53STE LINIEREGIMENT, OORLOGSMONUMENTEN, RAU MARCEL (1886-1966) (BEELDHOUWER), GRAAF DE SMET DE NAEYERLAAN

Het monument August Beernaert op het Marie-Joséplein. Het beeld is van de beeldhouwer Louis Mascré en het prachtige smeedijzeren hek is van Lodewijk Van Boeckel. August Beernaert (geb. te Oostende in 1829, overleden te Luzerne in 1912) was een befaamd Belgisch staatsman onder Leopold II. Hij kreeg de Nobelprijs van de Vrede in 1909 (Omer Vilain)
MONUMENT AUGUST BEERNAERT, BEERNAERT AUGUST (1829-1912) (POLITICUS), MONUMENTEN, MASCRÉ LOUIS (1871-1929) (BEELDHOUWER), VAN BOECKEL LODEWIJK (1857-1944) (KUNSTSMID), MARIE-JOSEPLEIN

Het monument der gesneuvelden op het Sint Petrus- en Paulusplein, van beeldhouwer P. Braecke en architect Creten. De zegevierende soldaat met de vredeshelm uit de loopgraven stappend is thans in het Heemkundig Museum ondergebracht. Het halfverheven beeldhouwwerk van het voetstuk stelt de vlucht van de Oostendse vissers voor, terwijl het andere de verdediging van het vaandel zinnebeelt. Na de Tweede Wereldoorlog werd het monument herwerkt door A. Michiels en kreeg het de hoofden van het koningspaar Albert-Elisabeth toegevoegd (Omer Vilain)
Het Heemkundig Museum heet nu Stadsmuseum en is gevestigd Langestraat 69, Oostende. Het beeld staat op de koer
OORLOGSMONUMENTEN, SINT PETRUS EN PAULUSPLEIN, BRAECKE PIETER (1858-1938) (BEELDHOUWER), CRETEN VICTOR (1878-1966) (ARCHITECT KUNSTSCHILDER), STADSMUSEUM (LANGESTRAAT)

De oude Sint-Pieterstoren, in de volksmond gekend als de "Peperbus". Na de kerkbrand van 1896 kwam de toren alleen te staan. Er was een petitie nodig om te beletten dat de oude toren zou afgebroken worden. Het achtkantig onderdeel is het oudste bouwwerk van Oostende en dateert van 1478 (Omer Vilain)
PEPERBUSSE (TOREN SINT PIETERSKERK), SINT PIETERSKERK, KERKELIJKE GEBOUWEN

De "Stenen Bank" in de Koninginnelaan, een typisch Jugendstil-monument, aldaar geplaatst door de bouwers van de Koninklijke Galerijen in 1905 en afgebroken in 1971 voor parkeerruimte ! (Omer Vilain)
STENEN BANK, KONINGINNELAAN, ZITBANKEN

Het praalgraf van Koningin Louise-Marie overleden te Oostende 1850). In prachtig wit marmer heeft beeldhouwer Charles Fraikin de stervende koningin voorgesteld. Het beeld van 1859 kon bij de kerkbrand van 1896 gered worden en is nu nog in een bijzondere kapel naast het hoofdaltaar van de Sint Petrus- en Pauluskerk te zien (Omer Vilain)
PRAALGRAF KONINGIN LOUISE-MARIE, SINT-PETRUS- EN -PAULUSKERK, LOUISE-MARIE VAN ORLEANS (KONINGIN DER BELGEN) (1812-1850), FRAIKIN CHAREL-AUGUST (1817-1893) (BEELDHOUWER), KONINGINNEKAPEL (SINT PETRUS- EN PAULUSKERK), GRAFMONUMENTEN

Kalender geschonken aan de leden van de Oostendse Heemkundige Kring "De Plate", vzw door "Grafisch Bedrijf Lammaing" (Sneldruk-Center-Oostende). Samengesteld door Omer Vilain. - De illustraties bij de kalender worden afzonderlijk beschreven. Klik op het inventarisnummer.
Thema : Oostendse monumenten
Illustratie : Leopold I monument. - Het Monument van Koning Leopold I onthuld op 5.8.1901. Dit sierlijk bronzen beeld is van de kunstenaar Jacques de Lalaing. De koning-ruiter is in militair uniform. Het rechter halfverheven beeld onderaan stelt de intrede van België in het concert der Natiën voor, gesymboliseerd door een vrouw gezeten op een Brabants ros. De linkerzijde stelt de Oostendse bevolking voor met figuren en visserssloep. Het paard domineerde zo erg dat de bevolking nooit sprak van het Leoppold I-plein, wel van 't Peird (Omer Vilain)
HEEMKUNDIGE KRING DE PLATE ; KALENDERS, LEOPOLD I MONUMENT, MONUMENTEN, DE LALAING JACQUES (1858-1917) (BEELDHOUWER KUNSTSCHILDER), LEOPOLD I-PLEIN
1934. De maalboten sinds 1846 in geregelde dienst gekomen tussen Oostende en Dober hebben reeds een lange geschiedenis achter zich. Eén der pronkstukken was ongetijwfeld de "Prince Baudouin", dat in 1935 de "Blauwe Wimpel" kreeg als het snelste handelsvaartuig ter wereld dat meer dan 46 km per uur kon halen (Omer Vilain)
PRINCE BAUDOUIN (PAKKETBOOT), SCHEPEN ; PRINCE BAUDOUIN (PAKKETBOOT), PAKKETBOTEN, OOSTENDE DOVER LIJN

1928. Het visserijwachtschip "Zinnia" was gedurende de periode van tussen de 2 Wereldoorlogen het enige vaartuig dat zogezegd onze kust verdedigde. Heel wat toekomstige zeelui kregen er gedurende een proeftijd ook nog een beperkte opleiding (Omer Vilain)
ZINNIA (VISSERIJWACHTSCHIP), SCHEPEN ; ZINNIA (VISSERIJWACHTSCHIP), VISSERIJWACHTSCHEPEN

1900. Een schip van de Cockerill-line dat de vracht vervoerde tussen Oostende en Tilbury. De lijn bestond van in 1894 en werd stopgezet op 31 juli 1970. Zelfs met zware storm voeren die schepen uit, want de lading (o.a. boter en eieren) moesten de ochtendmarkt van Londen halen. De schepen droegen mooie namen van edelstenen, zoals de "Rubis", de "Saphir", de "Amethyste", enz. Links ziet men de oude vismijn (Omer Vilain)
JOHN COCKERILL LIJN, VRACHTSCHEPEN, OOSTENDE TILBURY LIJN, VISSERSKREEK, OUDE VISMIJN (DE CIRK) ; ALGEMEEN

1905. Tot het verleden behoort ook het lichtschip "Wandelaar", dat nabij de zandbank Akkaert aan anker lag. Een bijzonder leven was het voor die zeelui die twee weken lang op "het vuurschip" in weer en wind honderden schepen zagen voorbijvaren. De laatste "Wandelaar" werd op 20 september 1968 uit dienst genomen (Omer Vilain)
WANDELAAR (LICHTSCHIP), SCHEPEN ; WANDELAAR (LICHTSCHIP), LICHTSCHEPEN

1910. Het "Kon. Werk Ibis" in 1906 gesticht voor visserswezen kreeg spoedig een opleidingsschip naar het Werk genaamd. Het lag gemeerd in de vaart aan Sas-Slijkens. Talrijke toekomstige vissers en andere zeelieden kregen er hun opleiding. Nog steeds staat de Ibis-stichting sympathiek aangeschreven bij de ganse Oostendse bevolking (Omer Vilain)
IBIS I (SCHOOLSCHIP), SCHEPEN ; IBIS I (SCHOOLSCHIP), IBIS (SCHOOLSCHEPEN), KONINKLIJK WERK IBIS, ZEEVISSERIJ ; ONDERWIJS, KANAAL OOSTENDE BRUGGE

1900. Plezierboten of excursievaartuigen zijn nog altijd in trek te Oostende. Een paar schepen waren vroeger zeer luxueus ingericht zoals hier de "Nelson". Het was nog één der laatste schepen dat met raderwielen voortbewogen werd. Op de achtergrond de Halve Maan (Omer Vilain)
NELSON (EXCURSIESCHIP), SCHEPEN ; NELSON (EXCURSIESCHIP), EXCURSIESCHEPEN, RADERBOTEN, HAVENGEUL, BATTERIJ HALVE MAAN

1905. Vroeger had Oostende een overzetboot. Wie naar de Oosteroever of richting Bredene wilde gaan nam de overzetboot. De laatste overzetjes gebeurden tot een paar jaar na de 2de Wereldoorlog (Omer Vilain)
HAVEN ; OVERZET, HAVEN ; VEERDIENSTEN

1900. Het jacht "Alberta" (ook het "jacht van de Koning" genoemd) was een Engels gehuurd vaartuig dat als een pronkstuk in de Oostendse haven lag en slechts zelden het ruime sop koos. Met de dood van koning Leopold II in 1909 kwam een einde aan dit lange verblijf (Omer Vilain)
KONINKLIJK JACHT ALBERTA, SCHEPEN ; KONINKLIJK JACHT ALBERTA, JACHTEN

1905. Het schoolschip "Comte de Smet de Naeyer", dat op 10 april 1906 op tragische wijze in de Golf van Gasconje zou vergaan. Van de 59 bemanningsleden verdronken er 33, onder wie kapitein Fourcault en enkele Oostendenaars (Omer Vilain)
Hier aangemeerd in het Vlotdok
Opmerking : Het schoolschip verging op 19 april 1906 in de Golf van Biskaje (Georges Van Duyvenboden)
COMTE DE SMET DE NAEYER (ZEILSCHIP) (SCHOOLSCHIP), SCHEPEN ; COMTE DE SMET DE NAEYER (ZEILSCHIP) (SCHOOLSCHIP), SCHOOLSCHEPEN, ZEILSCHEPEN, SCHEEPSRAMPEN, VLOTDOK
1905. De "Belgica" is een van de meeste tot de verbeelding sprekende schepen die Oostende aandeden. Op 23 augustus 1898 vertrok het onder bevel van kapitein de Gerlache voor de befaamde Zuidpoolexpeditie. Het was een reis met een overwintering in het ijs dat 15 maanden duurde. Hier ziet men de "Belgica" welke in 1905 door de hertog van Orleans was aangekocht geworden en later nog bij verschillende expedities, o.a. naar Groenland en Spitzbergen, voor wetenschappelijke oceanografische opzoekingen zou gebruikt worden (Omer Vilain)
BELGICA (DRIEMASTER), SCHEPEN ; BELGICA (DRIEMASTER), ZEILSCHEPEN, ZUIDPOOLEXPEDITIE 1897-1899, HANDELSDOKKEN